Habib-i Neccar Camii hikayesi, Antakya’da Hristiyanlığı şekillendiren havarilerle paralellik göstermektedir. İncil ve tefsir kitaplarına göre Yahya (Barnabas) ve Yunus (Pavlos) Kudüs’ten önce Antakya’ya gönderilmiş, sonra Sem’un-i Safa (Simon Petrus) onları desteklemek için buraya gelmiştir.
Roma İmparatorluğu’nun bir parçası olan bu şehir, İsa’nın mesajını yaymak için ideal bir yerdir. Bu makale, bunun mükemmel bir örneği olan bir adam hakkındadır.
Ayrıca buradan da AYASOFYA CAMİ ‘The Hagia Sophia Mosque’ yazıma ulaşabilirsin.
Habib-i Neccar Camii Tarihi
Türkiye’nin Hatay ili Antakya ilçesinde bulunan Habib-i Neccar Camii, Anadolu’nun en eski camilerinden biridir. 7. yüzyılda Roma dönemine ait bir pagan tapınağının üzerine inşa edilmiştir. Etrafı medrese odaları ile çevrili olan caminin avlusunda 19. yüzyıldan kalma bir şadırvan bulunmaktadır.
Tarihi belgelere göre burası, 7. yüzyılda kiliseye, 1275’te camiye dönüştürülmeden önce putperestlerin ibadet yeriydi. mescidin içine gömülmüş, hala onun altında yatmaktadır.
Caminin adının Hristiyanlığın ilk yıllarında çarmıha gerilmiş ve minaresinin altına gömülü olan marangoz Habib Al-Najjar’dan geldiği sanılmaktadır. Mabedin adı daha sonra onun anısına Habib-i Neccar Camii olarak değiştirilmiştir.
Antakya, Hristiyanlığın ilk yıllarında önemli bir Hristiyan merkeziydi. İlk havariler Yahya (Barnabas) ve Yunus (Pavlos), İsa’nın müjdesini yaymak için Kudüs’ten buraya geldiler. Bunun üzerine havari Şem’un-u Sefa (Petrus) onları desteklemek için buraya geldi.
Habib-i Neccar ismi İncil’de geçse de bu kişinin kim olduğu belli değildir. Bir peygamber ve erken bir Hıristiyan olduğu söyleniyor. Ancak Rum mu yoksa Antakyalı mı olduğu bilinmemektedir.
Bazıları bu kişiyi birinci yüzyıldan kalma Hıristiyan peygamber Agabus ile özdeşleştirmeye çalıştı, ancak onun Antakyalı olduğunu kanıtlayacak hiçbir kanıt yok. Bunun nedeni, Agabus’un öldüğü birinci yüzyıla kadar Antakya’nın bir Hristiyan merkezi olmamasıdır.
Diğer bilim adamları, bu caminin adının on ikinci Hıristiyan havarisi Şem’un-u Sefa ile ilgili olduğunu ileri sürmüşlerdir. On ikinci havariden İncil’de bahsedilir ve aynı zamanda erken bir Hıristiyandı, ancak birinci yüzyıla kadar şehit olmadı.
Antakyalı olduğuna dair herhangi bir kanıt yoktur ancak bazı eski metinlerde adının geçmesi burada bulunduğunun bir göstergesidir. Ayrıca bazı menkıbe metinlerinde “el-Safa” sıfatı, bir davaya sadık veya kendini adamış kişileri anlatmak için kullanılmaktadır. Bu oldukça belirsiz bir sıfat, ancak uygun bir seçim gibi görünüyor.
Mimari Özellikleri
Habib-i Neccar Camii, Osmanlı döneminde onarım görmüş ve etrafı medrese odaları ile çevrilidir. Ayrıca avlusunda 19. yüzyıldan kalma bir çeşme vardır.
Habib-i Neccar Camii’nin mahzeninde, yerel Nusayri ve İsmaili geleneklerine göre Aziz Stylite the Elder Stylite Simeon ve St. Simon Peter gibi ilk Hıristiyanların mezarları bulunur.
Tarihçilere göre, Anadolu’daki ilk cami, bir putperestin iki havariyi öldürme girişimine yanıt olarak burada yapılmıştır. Mahzende bu havarilerin ve üçüncü bir kişinin mezarları bulundu.
Bazı akademisyenler, caminin 636’da Antakya’yı Bizanslılardan fetheden Ebu Ubayda İbn Carrah tarafından yaptırıldığına inanıyor. Almanya’daki Bayreuth Üniversitesi’nde akademisyen olan Hakan Mertcan ve mimar İsmail Kaya’nın da aralarında bulunduğu diğerleri, caminin bu yerin bu yer olduğunu iddia ediyor. cami için ideal değil.
Diğer bir iddia da kilisesi ve camisi olan bir şehirde camiye ihtiyaç olmadığıdır. 19. yüzyılda Hıristiyan ve Yahudi nüfusu azaldıkça şehrin demografik yapısı önemli ölçüde değişti.
Ayrıca Habibi-i Neccar Camii’nin çevresi 1853 yılındaki depremde zarar görmüş, ancak daha sonra restore edilmiştir. Ancak geçen ay Hatay’ı kasıp kavuran 7,7 büyüklüğündeki deprem, tarihi camiyi tamamen yerle bir etti.
Habibi-i Neccar Camii, Türkiye’nin en güzel ve çeşitli şehirlerinden biri olarak tanımlanan tarihi Antakya şehrinin kalbinde yer almaktadır. Aynı zamanda birçok müze ve kültür kurumuna ev sahipliği yapmaktadır. Birçok antik yapının kalıntıları şehrin her yerine dağılmıştır.
Caminin aslen bir tapınak mı yoksa kilise mi olduğu belli değil, ancak her ikisinin de Hıristiyanlığın Antakya’ya yayılmasından sonra camiye çevrilmesi muhtemeldir. Cami ve minaresi daha önceki depremlerde hasar görmüş ve defalarca yeniden yapılmıştır.
Habib-i Neccar, Antakya’daki İslam mirasının en önemli yerlerinden biridir ve her yıl çok sayıda turist burayı ziyaret etmektedir. 17. yüzyıla tarihlenen barok tarzı güzel bir minareye sahip olan caminin etrafı, dini ayinlerin öğretildiği medrese odaları ile çevrilidir. Dünyanın her yerinden Müslümanların dua etmek ve önemli insanları anmak için popüler bir mekandır.
Habib-i Neccar Camii Konumu
Tarihi Habib-i Neccar Camii, Hatay ilinin Antakya ilçesinde bulunmaktadır. Roma döneminden kalma bir pagan tapınağının üzerine inşa edilmiş ve 7. yüzyılda cami olmuştur. Birçok kez yenilenmiştir ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en eski camisi olarak kabul edilmektedir.
Etrafı medrese odaları ile çevrili olan caminin avlusunda 19. yüzyıldan kalma bir şadırvan bulunmaktadır. Kahramanmaraş merkezli onbinlerce insanın hayatını kaybettiği 7,7 büyüklüğündeki depremde hasar gördü.
Habib-i Neccar, Kuran’da önce 17. sûrede, sonra 21. sûrede olmak üzere iki defa zikredilmektedir.
Habib-i Neccar, İsa’nın Hıristiyanlığı yaymak için havarileri Yuhanna ve Yunus’u gönderdiği dönemde Antakya şehrinde yaşıyordu. Dağları aşarak şehre ulaştılar ve onları ilk gören Habib-i Neccar oldu. Onları İsa’nın elçileri olarak tanıdı ve dinlerine inanmaya başladı. Cüzamlı oğlu Hz.
Habib-i Neccar’dan birkaç menkıbe metni bahsetse de kimse onun kim olduğunu bilmiyor. Bazıları onu birinci yüzyıldan kalma Hıristiyan peygamber Agabus ile özdeşleştirmeye çalıştı, ancak bu anlatımlarda Antakya’dan söz edilmiyor.
Başka bir olasılık da Habib-i Neccar’ın inançları nedeniyle zulüm gören yerel bir Nusayri mühtedi olmasıdır. Caminin mahzeninde, Habib-i Neccar ve Şam’un el-Safa’nın mezarları, İsmaili camilerinde Simon Peter’in mezarının düzenlenmesine benzer şekilde zikzak düzenindedir.
Habib-i Neccar’ın mezarlarının yanı sıra, mahzende bir dizi erken Hıristiyan da yatmaktadır. Sağda Aziz Stylite the Yaşlı veya Genç Simeon’un mezarı olabilecek bir mezar, solda ise Simon Peter’a ait olduğu düşünülen bir mezar vardır.
Caminin mahzeni ziyaret etmek için güzel bir yerdir. Eski eserlerle dolu ve meditasyon yapmak veya dua etmek için sakinleştirici bir yer. Aynı zamanda gezginler için harika bir ilham kaynağıdır.
Kısa Notlar
Habib-i Neccar Camii, Anadolu’da inşa edilen en eski camilerden biridir. Antakya’da bulunmaktadır.
Habib-i Neccar ismi, Hristiyanlığın öncüsü olan ve inancı uğrunda şehit olan Habib-i Neccar adlı bir marangozdan gelmektedir.
Tefsir kitaplarında Habib-i Neccar, İsa’nın dindar ve sadık bir takipçisi olarak bilinir. Günlük gelirinin yarısını ailesine, diğer yarısını da hayır işlerine ayırırdı.
Tefsirlere göre Habib-i Neccar, Antakya’da Kur’an’ın bilinen ilk zikredilen ismi olarak da anılır.
Etkileyici mimarisine ve tarihi önemine rağmen cami artık ayakta değil. Şubat 2023’te bir depremle yıkıldı. 🙁
