Knidos Antik Kenti Nerededir? Nasıl Gidilir? Gezilecek Yapılar

Knidos antik kenti (Cnidus) 5. yüzyılda önemli bir kültürel ve siyasi merkez olan Knidos, deniz kıyısındaki konumu ve büyük limanı nedeniyle aynı zamanda önemli bir ticaret merkeziydi. Şehir, Dorian Yunan kökenli altı şehirden oluşan bir federasyon olan Dorian Hexapolis’in bir üyesiydi. Zamanla şehir Roma imparatorluğunun bir parçası oldu ve Bizans dönemine kadar varlığını sürdürdü ve Sonunda şehir terk edildi. 

1800’lü yıllarda başlayan kazılarda birçok kalıntı ortaya çıkarılmıştır. Bugün bir Bizans kilisesinin kalıntıları da dahil olmak üzere tapınak, sunak, güneş saati, tiyatro, kutsal alan, agora ve kiliselerin kalıntılarını görebilirsiniz. En büyük buluntu, neredeyse 6,5 km uzunluğundaki nekropoldür. 

Tiyatro 5.000 kişiyi ağırlayabilir ve etkileyici bir panoramik deniz manzarası ile inşa edilmiştir. Birçok heykel ve eser şu anda Britanya müzesinde barındırılsa da burada hala görülecek çok şey var ve sadece manzara için bile görülmeye değer.

Kasabanın en ünlü bölgelerinden biri, MÖ 4. yüzyılda ünlü heykeltıraş Praxiteles tarafından yaratılan ilk gerçek boyutlu çıplak kadın heykeliyle ün kazanan Afrodit Tapınağı idi. Aslında Afrodit’in biri giyinik diğeri çıplak olmak üzere iki versiyonunu yarattı ve yakındaki Kos adasının vatandaşlarına ilk seçim seçeneğini verdi. 

Çıplak heykelin Knidialılara sunulduğu anlamına gelen giysili versiyonunu seçtiler. Heykel artık burada bulunmamakta, ortadan kaybolmadan önce Bizans’a (modern İstanbul) götürüldüğü bilinmektedir.

Ayrıca buradan Eski Datçada Gezilecek Yerler yazıma ulaşabilirsin. 🙂

Knidos Antik Kenti Nerede?

Antik bir Yunan şehri olan Knidos antik kenti, günümüzde Ege denizinde bulunan Muğla iline bağlı Datça ilçesine 35 km ve Marmaris iline 110 km mesafede, Datça’ya bağlı Tekirburnu içerisinde yer alan Yazı köyünde, ana karaya bağlı olan kap krio yarımadası üzerinde bulunmaktadır.

Knidos Antik Kenti kurulduğu dönemde doğal ve korunaklı limanları ve kuzey güney yönünde seyahat eden gemilerin dinlenme alanı olmuştur. Knidos’un doğu ve batı uçlarında iki adet önemli liman yer almakta ve halen izleri görülebilmektedir. Ticaret gemilerinin de uğrak noktası olan Knidos 4. Yüzyılda günümüzdeki alanında konumlandırılmıştır.

Knidos Antik Kenti’ne nasıl gidilir?

Knidos antik kenti Datça’ya 35 km uzaklıktadır. Datça’dan gitmek isterseniz kendi aracınızla sürüşünüze bağlı olarak 40 ila 45 dakika arasında ulaşabilirsiniz. Bunun dışında Palamutbükü minibüs seferleri ile günübirlik ziyaretler gerçekleştirebilirsiniz. Datça belediyesi web sitesinde minibüs sefer saatlerini bulabilirsiniz.

Kendi aracınızla Marmaris’ten gidecekseniz, Datça’ya gelmeden 2 km önce Reşadiye kavşağına gireceksiniz ve burada bulunan “Kazım Yılmaz İlköğretim Okulunu” geride bıraktıktan sonra yine bir kavşak sizi karşılayacak. Bu kavşakta Knidos tabelasını göreceksiniz.

Buradan ilerlediğinizde feribot seferlerinin yapıldığı Karaköy mevkiine geleceksiniz. Trafik levhalarını izlemeye devam ederseniz Mesudiye, Yaka, Çeşmeköy ve Yazıköy’ü geçiyorsunuz ve buradan 8 km ilerledikten sonra Knidos Antik kentine ulaşabilirsiniz.

Knidos Antik Kenti Hakkında Bilgiler

Knidos antik kentinin olduğu bölgede yerleşimin M.Ö 3000 yıllarına kadar uzandığı bilinmekle birlikte, Knidos’un geçmişinin M.Ö 4. Yüzyıla kadar uzandığı bilinmektedir. Kent bu dönemde özellikle deniz ticareti, kültürel alışveriş, sanat ve dini bir merkez konumuna ulaşmıştır.

Tıbbi açıdan da oldukça gelişmiş olan Knidos günümüze kadar gelen bazı tıbbi yöntemlerin temellerinin atıldığı bölge olarak bilinmektedir.

Antik dönemde birçok ulus ve deniz aşırı ülkelerden gelen ziyaretçiler ve yerleşimciler sayesinde kültür, sanat ve deniz ticareti merkezi haline gelen kentin önemi 19.yy’da başlayan arkeolojik çalışmalar ışığında ortaya çıkarılmıştır.

Bilim insanlarının da uğrak noktalarından olan Knidos antik kenti aynı zamanda kendi içerisinden de birçok bilim insanı çıkarmıştır. Astronomi, matematik ve fizik bilimleri üzerine çalışmaları olan Eudoksos, döneminin en ünlü ve büyük gözlem evi ile yıldızları ve gökyüzünü izlemiş ve bilimsel çalışmalar yapmıştır.

Dünyanın 7 harikası arasında gösterilen İskenderiye Feneri de Knidos’lu mimar Sostratos tarafından yapılmış ve birçok eseri de Knidos antik kentinde bulunmuştur. Yaşamının uzun bir dönemini knidosta geçiren Yunan Heykeltraş Praksiteles Knidos antik kentinde Knidos Afroditi adlı heykeli yapmıştır. 

Knidos’un uluslararası üne sahip olmasını sağlayan en önemli buluntular ise 19. yüzyılda izlerinin keşfedildiği limanlar olmuştur. Kentin coğrafi yapısı gereği ortaya çıkan iki doğal liman özellikle doğal felaketlere karşı koruma özelliğine sahip olduğundan dolayı kent deniz ticareti yapan gemilerin dinlenme ve ticaret merkezi olmasında önemli etkenlerdir.

Limanlar hem askeri hem de ticaret amacı ile yaklaşık 1000 yıl kadar aktif olarak kullanılmıştır. Knidos limanlarıM.S 8. Yüzyıla kadar kentlerin ve limanların gelişmesi ile eski önemini kaybetmiştir.

Knidos antik kentinin parlamaya başladığı dönemde, bölgeye modern yuvarlak kulelere sahip, gözetleme bölmeleri olan ve o güne kadar yapılan surlara göre daha güçlü bir yapıya sahip surlar inşa edilmiştir. Sur duvarlarının günümüze kalmış olan bölümleri Akropolis içerisinde görülebilir.

Surların dış kısmında ise döneminde mezarlık olarak kullanılan ve 6.5 lm civarında bir alanı kaplayan Akropol bulunmaktadır. Aks olarak adlandırılan bölgede ise dönemin dükkanları, kamu binaları ve günümüze kadar gelmiş olan eşsiz manzarası ve yapısı ile antik tiyatro yer almaktadır.

Knidos Antik Kenti Yapıları

Knidos antik kenti içerisinde, vereceğimiz listenin haricinde de birçok alan bulunmakta fakat buralarda çalışmalar devam etmektedir. Bundan dolayı Knidos antik kentini daha rahat gezebilmeniz için gerekli yönlendirme işaretleri ve bilgilendirme levhaları göreceksiniz.

1. Küçük Tiyatro

Kentte daha büyük bir antik tiyatronun olması, buraya Küçük tiyatro ismini kazandırmıştır. Küçük tiyatro, Helenistik dönem mimarisine uygun olarak inşa edilmiş ve beş bin kişilik bir kapasiteye sahiptir. Küçük tiyatro, kentin iki limanından birisi olan büyük limana ve dolayısı ile denize bakmakta ve bu özelliği de eşsiz bir manzara ve üne sahip olmasını sağlamaktadır.

Helenistik mimarinin en belirgin özelliklerinden olan oturma bölmelerinin 35 sıra olması ve ikiye bölünerek seyircilerin oturma bölmelerine daha rahat geçmelerini sağlayan yapısıdır.

2. Dionysos Tapınağı ve C Kilisesi

Dionysos Tapınağı Knidos antik kenti ören yerinin yanında kalan alana verilen addır. Tapınak, Dionysos ve eşi ile ilgili yapıların ve sanat eserlerinin yer aldığı bölüm olduğundan dolayı alan Dionysos adı ile anılmaktadır.

Knidos ve çevresi Roma imparatorluğunun egemenliğine girdikten sonra, inanç sistemi Hristiyanlık olduğundan dolayı tapınak kilise olarak yenilenmiştir. Tapınağın yıkılması ve yerine kilise inşa edilmesi M.S 500 yıllarına dayandırılmaktadır.

3. Knidos Antik Kenti Stoa

Dionysos Tapınağının kuzey kesiminde, Eski Knidos kentinin yerleşim yeri olan bölgeye ulaştığınız zaman o dönemde ticaretin ve alışverişin yapıldığı Stoa adı verilen ticarethanelerin olduğu alana ulaşacaksınız. Stoaların olduğu alan aşağı yukarı 135 metre uzunluğundadır ve bir tarafı küçük limana giden sokağa açılırken diğer tarafı Küçük Antik Tiyatroya uzanmaktadır.

Knidos daha çok ticari yönü ile bilindiğinden dolayı, Stoa alanının limana kadar uzanması burayı ticaret açısından da önemli bir alan yapmaktadır. Helenistik mimari ile yapılan ticari işletmeler Knidos kentinin önemini kaybettiği M.S 4. Yüzyıla kadar önemini korumuştur.

4. Knidos Antik Kenti Güneş Saati

Yine Helenistik dönem mimarisi ile (M.Ö 4.yy) inşa edilen Knidos Güneş Saati, ticaret yapan gemiler için de önemli bir araçtı.  Mermer ile yapılan Güneş saati günümüzde halen çalışır durumdadır.

5. Knidos Antik Kenti Korinth Tapınağı

Bölgenin hakimiyetini ele alan Antinin uygarlığı tarafından M.S 2.yy’da yapılmıştır. Bazı bilim insanları ünlü Afrodit tapınağı yapısının Korinth Tapınağı olduğunu savunmaktadır. Korinth tapınağından günümüze kalan kalıntıları dursa da yapı zamanın etkisi ile ayakta duramamıştır.

6. Kutsal Demeter Alanı

Yine Paganizm inancının hakim olduğu dönemde yapılan Demeter Tapınağı, dönemin bereket tanrıçası Demeter’e bağlılıklarını ve saygılarını sunmak için M.Ö 3.yy’da inşa edilmiştir.

7. Büyük Tiyatro

20 Bin kişilik kapasitesi ile Büyük Tiyatro, Demether tapınağının kuzey kesiminde yer almaktadır. Aslında büyük tiyatro Knidos dönemi antik tiyatrosu değildir. M.Ö Helenistik mimari ile yapılan bir tiyatro düzenlenerek, Roma imparatorluğu döneminde yeniden yapılmıştır. Knidos Antik kentinin dışında kalan Büyük tiyatro ulaşım bakımından biraz zorlayıcı olabilir ve zaten günümüze kalan kısımları yıkıntılardan kalan bölümleridir.

8. Afrodit Tapınağı (Yuvarlak Tapınak Terası)

19. Yüzyılın sonlarında yapılan arkeolojik çalışmalar sırasında yurt dışına kaçırılan ve şu an nerede olduğu bilinmeyen ünlü “Çıplak Afrodit Heykeli” ile ünlü olan Afrodit tapınağı, Knidos ve limanlarını görebilecek bir noktada inşa edilmiş.

9. Apollon Tapınağı

Knidos antik kenti ve ege bölgesinde var olmuş birçok uygarlığa göre Afrodit ile birlikte Apollon da bölge sakinleri için en öneli Tanrılardır. Apollon Tapınağı, Afrodit tapınağının biraz daha aşağısında yer almaktadır. Tapınak bölgesinde yapılan kazı çalışmaları sonrası bulunan tabletlerde, Apollon adına yapılan spor karşılaşmalarında derece ve Apollon adına ödül alan sporcuların isimleri yer almaktadır. Diğer bir çok eser gibi zamana karşı tutunamayan tapınaktan geriye pek bir şey kaldığı söylenemez.

10. Propylon

Knidos Antik Kentinin kuzeyinde yer alan Propylon, Limana açılan sokağa bitişik alanda yer almaktadır. Propylon, kutsal alanları ve önemli yapılara çıkan yolları birbirlerine bağlayan nokta olarak değerlendirilmektedir.

11. Heroon

Heroon “Kahraman Mezarı” olarak inşa edilmiştir. Liman caddesinden Küçük Tiyatro tarafına giderken, bir çok ticarethane yer almaktadır. Bunların ortasında (sonradan restore edilmiş ve günümüzde o şekilde sergilenen) Heroon yer almaktadır. Bu da bu yapının önemli olduğunun göstergesidir. Bu anıtsal mezar M.S 6.yy’a kadar varlığını sürdürmüş ve sonrasında Roma hakimiyeti ile önemini kaybetmiştir.

12. D Kilisesi

Heroon anıt mezarından sonra yer alan D Kilisesi, Pagan hakimiyetinin yitirildiği dönemlerde inşa edilmiş ve günümüze alanı ve kalıntıları kalmıştır.

13. Boulakrates Çeşmesi

Anıtsal çeşme olarak bilinen Boulakrates Çeşmesi Limana yakın bir konumda yer almaktadır. Çeşmenin adı, Knidos antik kentinin sulama ve içme suyu çalışmalarını maddi olarak destekleyen Boulakrates’ten gelmektedir. Anıtsal çeşme yaşadığımız zaman diliminde restore edilmiş durumdadır ve Küçük Tiyatro sonrası ziyaret edilmektedir.

14. E Kilisesi

E Kilisesi, Knidos’un iki limanından birisi olan savaş gemilerinin demirlediği küçük limandan sonra yer almaktadır. Kilise, D Kilisesi gibi Roma İmparatorluğunun egemenliği ile birlikte yaklaşık 6.yy’da inşa edilmiştir.

15. Şapel Kompleksi

Şapel kompleksi, bölgede paganizmin egemenliğini kaybettiği yani Roma İmparatorluğunun etkilerinin görülmeye başlandığı 5.yy da inşa edilmiştir. Yapı kompleksi kazı çalışmaları hala devam etmekte ve bu çalışmalarda ortaya çıkan alanda şapelin dikdörtgen alt yapısı ve iç planı görülebilmektedir.

Yapı, küçük limanın hemen yanında, denizin doldurulduğu alanda yer almaktadır. Şapeli meydana getiren 3 alan vardır. Bunlar; noas, apsis ve bema olarak bilinen kalıntılardır. Bunların dışında yer alan ve şapelin yanında yer alan 4 bölüm daha yer almaktadır.

16. Askeri Liman (Küçük Liman)

Knidos’u yukarıdan net olarak görülen tepeden kente bakıldığı zaman, adını şeklinden alan Deve Boynu olarak bilinen, ana karaya doğru konumlanan karanın yanında yer alan kısım Askeri liman olarak adlandırılmaktadır. Buranın savaş gemilerinin de yeri olmasından dolayı, limanı koruması için kuleler dikilmiş ve günümüzde kalıntıları yer almaktadır. Liman, o dönemin gemileri ile 25 civarı savaş gemisini barındırabilecek kapasitededir.

17. Ticari Liman (Büyük Liman)

Günümüzde Knidos antik kentinin en çok bilinen yapısı olan Küçük Antik Tiyatro’nun olduğu alanda yer alır. Limanın başlangıcından itibaren ticarethanelerin olduğu Stoa denilen cadde yer almaktadır.

Knidos antik kentinin bu kadar ünlü olmasının en büyük nedeni limanlardır ki bunlardan en önemlisi de Ticari Liman olarak bilinen Büyük Limandır.  Bundan dolayı da Limanın etkisini kaybetmesi ile kentte tarihteki yerini kaybetmiştir.

Bilgilendirme

Knidos Antik Kenti Açılış ve Kapanış Saatleri

Açılış Saati: 09:00 Kapanış Saati: 17:30 Gişe Kapanış:17:00

Knidos Antik Kenti Giriş Ücreti

Giriş Ücreti: 100 TL

Adres ve İletişim Bilgileri

Adres: Yazı Mahallesi, Tekirburun Mevkii Muğla

Telefon Numarası: 02524121459